Karadeniz kıyısına koşut il toprakları , Doğu Karadeniz Bölümü’nün en yüksek ve engebeli kesiminde yer alır. İl topraklarını kıyının hemen ardında duvar gibi yükselen Doğu Karadeniz Sıradağlarının kıyı dağları engebelidir.
Rize Dağları adıyla anılan bu dağların en yüksek kesimleri , güney ve güney-doğuda doğal sınır oluşturur ; başlıca yükseltileri ,doruğu il sınırları dışında kalan kaçkar Dağı ile Üçdoruk olarak da bilinen Verçenik doruğudur (3711 m) . Akarsu vadileriyle derin biçimde parçalanmış olan bu dağlık alan gür bir orman örtüsüyle kaplıdır . Ormanlar genellikle kayın , ladin ve göknarlardan oluşur .Bu dağların yüksek kesimlerinde hayvancılık açısından önem taşıyan ve yazın yerleşilen yaylalar vardır . Bunların başlıcaları Cimil ,
Ovit , Karap , Palovit , Çiçekli , Ayder , Başhemşin ve Kavran yaylalarıdır .İl sularını toplayan başlıca akarsular Çağlayan ,Fırtına , Pazar (Ortaköy) dereleri ile il toprakları dışında Karadeniz’e dökülen İkizderedir (İyidere) . İkizdere üzerinde kurulmuş hidroelektrik santralı vardır . İlde önemli bir doğal ya da yapay göl yoktur . Ama bazı küçük buzullarla buzul aşındırmasının izlerine rastlanan Rize Dağlarının yüksek kesimlerinde birçok buzyalağı (sirk) gölü vardır . Çok engebeli olan il topraklarında az yer tutan düzlükler , akarsuların taşıdığı alüvyonların yığılmasıyla oluşmuş dar ve küçük kıyı ovalarıdır .
Rize kıyılarında önemli girinti ve çıkıntılara rastlanmaz . Bol yağış alan yöredeki akarsular kısa olmalarına karşın çok su taşır ve kıyı kesiminde sık sık heyelanlara yol açar .Fırtınalara açık olan kıyıda bazı doğal plajlar vardır.