Nuee Ardente ile ilgili Yaşanmış Olaylar ve Lav Domu

Novarupta Dağı lav domu
 - 
Arabic
 - 
ar
Azerbaijani
 - 
az
Bengali
 - 
bn
Dutch
 - 
nl
English
 - 
en
French
 - 
fr
German
 - 
de
Indonesian
 - 
id
Kyrgyz
 - 
ky
Latin
 - 
la
Portuguese
 - 
pt
Russian
 - 
ru
Spanish
 - 
es
Tajik
 - 
tg
Turkish
 - 
tr
Uzbek
 - 
uz

Bazı volkanlar şimdiye kadar üzerinde durulan tiplerden daha çok özellikler göstermesine karşın birçoğu kalkan volkan, sinder konisi ya da karma volkanlar olarak sınıflandırılabilir. Buna rağmen bir volkan türü daha ilgimizi çeker. Volkanik ana kayaçlarda Volkanik domlar ve tıkaç domlar olarak da bilinen lav domları ağdalı felsik magma, bazen de ortaç magma yüzeye doğru sıkıştırıldığında oluşan dik kenarlı soğan biçimli dağlardır. Yukarıya doğru olan basınç yeterince büyük ve felsik magma oldukça ağdalı olduğundan dolayı nuee ardente yukarıya çok yavaş hareket eder.

 

1980 yılında Washington’da St. Helens Dağının kraterine çok sayıda lav domu yerleşmeye başladı; bunların çoğu püskürmelerde yok oldu. 1983’den bu yana 1991 Haziranında Japonya’nın Unzen volkanında yeralan bir lav domu kendi ağırlığının altında çökmüş ve yakın bir kasabadaki 43 kişiyi öldüren döküntü ve sıcak kül akmasına yol açmıştır.

 

ateşli çıplak
Novarupta Dağı lav domu

 

Lav domu püskürmeleri en şiddetli ve yıkıcı püskürmeler arasındadır. 1902 de Martinik adasındaki Pelee Dağı altında biriken ağdalı magma, dışarıya artan basınçla sonunda dağın yanı nuee ardente (Fransızca “kızgın bulut”) adlı hareketli, yoğun bir piroklastik malzeme bulutu ile parlayan bir gaz ve toz bulutunu çıkaran şiddetli bir patlamayla püskürerek gelişmiştir. Piroklastik akıntı denize giden bir vadide ilerlerken nuee ardente bir sırtı aşarak St. Pierre şehrini kaplamıştır.

 

Korkunç bir patlama St. Pierre’i vurmuş ve binaları düzlemiş; bloklar, ağaçlar ve taş parçaları sokaklara saçılmış ve 3 tonluk bir heykel 16 metre hareket etmiştir. Patlamayla birlikte 700 °C’lik iç sıcaklığa sahip akkor haline dönen bir kül ve gaz bulutu yoluna çıkan her şeyi yakıp kül etmiştir. Nuee ardente 2 ya da 3 dakikada St. Pierre’i geçmiş, tutuşabilir malzemeler yanıp rom kapları patladıkça bunu bir ateş fırtınası izlemiştir.

 

28 bin kent sakininin çok büyük bir bölümü ölmüştü. Gerçekte nuee ardentenin kapladığı alanda sadece 2 kişi hayatta kaldı! Nuee ardentenin dıştaki kenarında kalan bir kişi müthiş derecede yanmasına ve ailesi ile komşularının tümü ölmesine karşın hayatta kaldı. Yasaları çiğnediği için önceki geceyi tutuklu geçiren kargocu da kısmen yer düzeyinin altındaki penceresiz bir hücrede hayatta kalmıştı. Püskürmeden sonra kurtarma işçileri onun yardım çağrılarını duyuncaya kadar geçen dört günde hücresinde kötü derecede yanmış olarak kaldı. Daha sonra “Pelee Dağının püsküren patlamasıyla 40 bin canlının boğulduğu, yandığı ya da gömüldüğü ‘Sessiz Ölüm Şehri‘nde hayatta kalan tek canlı” olarak duyurulduğu Barnum & Bailey Sirkinde ilgi merkezi haline geldi.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul et İlgili Konular