Gölcük Formasyonu

formasyon adını Isparta'nın 5 km güneyinde yer alan ve en iyi gözlendiği kesim olan Gölcük'ten almıştır. Gölcük volkanizması maar tipi olup iki ayrı evrede meydana gelmiştir (Karaman, 1988).

Alt volkanik evrede kraterden çevreye Andezitik trakit özellikli lavlar yayılmıştır. Bu malzemeler en iyi Hisartepe'de gözlendiği için Hisartepe Andezit üyesi olarak adlandırılmıştır. İnceleme alanında Tepebaşı Tepe ve Sayarlık Tepe arasında yüzeylenme vermektedir.

Birim egemen olarak andezitik, yer yer trakitik karakterli lavlardan meydana gelmiştir. Andezitler saha gözlemlerinde koyu renkli, gri, siyahımsı renk tarzlarında son derece sert yapılı altere olmamış kısımları koyu gri renklerdedir.

Andezitlerin ince kesitlerinde bol oranda yarı özşekilli feldspatlar ile ferrokristaller halinde piroksenler içermektedir. Kayacı porfiritik dokuya sahiptir. İçinde az oranda ayrışmış biyotitler bulunmaktadır. Tüm bu mineraller feldspatlardan oluşan mikrolitik bir hamur içinde bulunur. Bu mikrolik hamur yönlenmiş akma dokusu göstermektedir (KARAMAN, 1988).

Andezitlerin üst dokanağında Gölcük Formasyonunun volkano-tortul nitelikli tüf ve proklastik seviyeleri bulunur. Tabanda ise kendinden yaşlı olan Kayıköy Formasyonunu yan bacalar halinde keserek Tepebaşı Tepe'de yüzeylenmiştir. Tabanı görülmediği için Andezitik lavların kesin kalınlığını söylemek olanaksızdır. Andezitik lavlarla yaptırılan radyometrik yaş tayinleri 4,6 milyon yıl (Üst Miyosen –Pliyosen) yaşını vermektedir (KARAMAN, 1988).

Üst volkanik evrede ise Gölcük ana volkan kraterinden çevreye daha hafif gereçlerden yapılmış tüf yayılmıştır. Yaygın olarak Gölcük-Isparta arasında yer alan Milas mevkiinde en iyi gözlemlendiği için Milas Üyesi adıyla anılmaktadır. İnceleme alanında birim Yakaören Köyü'nün güneyi, güneybatısı ve batısında yayılım göstermektedir.

Birim genel olarak volkanik kökenli tüf, tüfit ve pomza seviyelerinden meydana gelir. Tüf, proklastik malzemeler arasında bazı kesimlerde karasal aşınma izlerini yansıtan kırmızı toprak oluşumları izlenir. Volkanik kökenli olan malzemelerin karasal  ortamda depolanması ile oluşan tüfitler saha gözlemlerinde açık kırmızı, kahverengimsi, kirli beyaz-gri arasında değişen renkler göstermektedir. Yatay ve yataya yakın konumlu iyi tabakalanmalı ve laminalı olan tüfitler  son derece gevşek çimentoludur. Tüfler içerisinde göl ortamındaki çökelme koşullarını yansıtan bir çok sedimanter yapılar yer alır. Bunlara örnek olarak yük kalıpları, çapraz katmanlanma izi, dalga izleri ve mercek yapıları verilebilir.

Bir önceki yazımız olan Mekanik Tabakalar başlıklı makalemizde kaya küre, mekanik tabaka ve üst astanosfer hakkında bilgiler verilmektedir.