Bowen Reaksiyon Serileri Nedir?
Bowen Reaksiyon Serileri, magmanın soğuması sırasında oluşan farklı minerallerin sıralı bir dizisi olarak tanımlanır. Bu seriler, ilk olarak Amerikalı jeolog Norman L. Bowen tarafından 1928 yılında keşfedilmiştir. Bowen Reaksiyon Serileri, magmanın soğuması sırasında oluşan minerallerin tipik bir sıralamasını gösterir ve bu sıralama, magmanın bileşimine bağlıdır.
Bowen (1928)’in reaksiyon sırasını gösteren yukarıdaki şekilde aynı yatay seviyede bulunan mineraller aşağıda yukarı aynı sıcaklıkta yani aynı zamanda kristallenirler. Şekilde anortit olviniden daha yukarıda oluduğuna göre, biraz daha yüksek sıcaklıkta kristalleniyor demektir. Ancak burada işin içine magmanın bileşimindeki oranların rolü ve kristallerime kuvveti de girmektedir.
Yani magmanın kesirli kristallenmesi esnasında, ferro-maggenzyen minerallerde, sıcaklık düştükçe demir artar. Kalkoferro-magnezyen minerallerde iste buna ilaveten, kalsiyum miktarında da bir artma olur. potasyumlu feldispatlarda ise, sıcaklık düştükçe sodyum miktarı artar.
Bowen Reaksiyon Serileri Sıralaması Nasıldır?
Bowen Reaksiyon Serileri, magmanın soğuması sırasında oluşan minerallerin sıralı bir dizisidir. Bu sıralama, magmanın bileşimine ve soğuma hızına bağlıdır. Bowen Reaksiyon Serileri, iki ana seri içerir: kalsiyum-feldispat serisi ve demir-magnezyum silikat serisi.
Kalsiyum-Feldispat Serisi : Kalsiyum-feldispat serisi, magmanın soğuması sırasında oluşan minerallerin sıralı bir dizisidir. Bu seri, sodyum-feldispat ve kalsiyum-feldispat arasındaki sıralamayı gösterir. Seri, magmanın içindeki sodyum ve kalsiyum miktarına bağlıdır. Serinin başlangıcı, sodyum-feldispatın oluşmasıdır ve magmanın soğuması ile birlikte kalsiyum-feldispat oluşur. Bu seride, kalsiyum-feldispat, plajioklaz olarak da bilinir.
Demir-Magnezyum Silikat Serisi : Demir-magnezyum silikat serisi, magmanın soğuması sırasında oluşan minerallerin sıralı bir dizisidir. Bu seri, magmanın içindeki demir ve magnezyum miktarına bağlıdır. Serinin başlangıcı, magnezyum ve demir bakımından zengin olan olivin mineralidir. Seri, olivin, piroksen ve amfibol mineralleri arasındaki sıralamayı gösterir. Magmanın soğuması ile birlikte, olivin minerali piroksen mineraline dönüşür. Piroksen minerali de, amfibol mineraline dönüşebilir.
Bowen Reaksiyon Serilerinin Önemi Nedir?
Bowen Reaksiyon Serileri, magmanın soğuması sırasında oluşan minerallerin tipik bir sıralamasını gösterir. Bu sıralama, magmanın bileşimine bağlıdır ve magmanın soğuması sırasında hangi minerallerin oluşacağını tahmin etmek için kullanılabilir. Bu tahminler, kayaların oluşumunu ve özelliklerini anlamak için önemlidir. Bowen Reaksiyon Serileri ayrıca, magmatik kayaçların oluşumunu anlamak için de kullanılır.
Magmatik kayaçlar, magmanın soğuması sırasında oluşan kayalardır. Bu kayaların özellikleri, magmanın bileşimine ve soğuma hızına bağlıdır. Bowen Reaksiyon Serileri, magmanın soğuması sırasında oluşan minerallerin sıralı bir dizisini gösterir ve bu minerallerin hangi sırayla oluşacağını tahmin etmek için kullanılabilir. Bu tahminler, magmatik kayaçların bileşimi ve özelliklerini anlamak için önemlidir.
Örneğin, granit bir magmatik kayadır ve kalsiyum-feldispat, kuvars ve mika minerallerini içerir. Bowen Reaksiyon Serileri’ne göre, granitin oluşumu sırasında sodyum-feldispat minerali de oluşur, ancak daha sonra kalsiyum-feldispat mineraline dönüşür. Bu, granitin bileşiminde sodyumun olmadığını gösterir. Benzer şekilde, bazalt bir magmatik kayadır ve piroksen, olivin ve plajioklaz minerallerini içerir. Bowen Reaksiyon Serileri’ne göre, bazaltın oluşumu sırasında magnezyum ve demir bakımından zengin olan olivin minerali oluşur ve daha sonra piroksen mineraline dönüşür. Bu, bazaltın bileşiminde magnezyum ve demirin daha fazla olduğunu gösterir.
Bowen Reaksiyon Serileri, jeologlar tarafından kullanılan önemli bir araçtır ve magmatik kayaçların oluşumunu anlamak için önemlidir. Bu seriler, magmanın bileşimi ve soğuma hızına bağlı olarak farklı minerallerin hangi sırayla oluşacağını tahmin etmek için kullanılabilir.