Granit Blok Taş Ocağındaki Üretim Kalitesini Etkileyen Jeolojik Sorunlar

Magmatik kökenli kayaçların işletildiği blok taş ocaklarında başlıca üretimi ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkileyen bazı jeolojik yapılar ve oluşuklar bulunabilmektedir. “Jeolojik sorunlar (defects/flaws)” olarak tanımlanan bu yapılar ve oluşuklar, blok taş üretimi yapılan kayacın oluşumu sırasında kazanmış olduğu “birincil (primer)” ve/veya oluşumu sonrasında kazandığı “ikincil (sekonder)” özelliklerinden kaynaklanmaktadır.

Birincil jeolojik sorunlar arasında başlıca; anklavlar, kuvars-aplit damarları ve pegmatit cepleri gibi oluşuklar ile soğuma çatlakları, magmatik akma yapıları bulunmaktadır.

İkincil jeolojik sorunlar; ise çoğunlukla tektonizm ve atmosferik koşulların etkisiyle oluşan foliasyon, lineasyon, çatlak ve fay gibi yapısal jeolojik unsurlar ile ayrışma ve hidrotermal alterasyon olaylarından meydana gelmektedir (Taboada vd., 1999; Reddy, 2002; Kanishkan, 2004; Elter vd., 2005; Angı, 2007).

Magmatik kökenli blok taş ocaklarında, biri ya da bir kaçının bulunması yüksek ihtimal olan bu jeolojik sorunlar, başta üretimi yapılan taşın estetik (renk ve doku) özellikleri ile birlikte, mineralojik-petrografik, kimyasal, fiziksel ve mekanik özelliklerini de olumsuz yönde etkilemektedir.

Granit blok taş ocağında tespit edilen jeolojik sorunlar başlıca; “ayrışma (günlenme) ve alterasyon”, “süreksizlikler (çatlaklar ve faylar)”, “anklav oluşukları”, “kuvars-aplit damarları”, “pegmatit cepleri” ve “miyarolitik boşluklar (kavite)” ile “istenmeyen mineral (pirit gibi) saçınımları”ndan ibarettir.

Granit blok taş işletmelerinde üretime geçmeden önce yapılması öngörülen jeolojik fizibilite araştırmaları başta yatırım olmak üzere, üretim ve zaman kayıplarını önlemektedir.

Bir önceki yazımız olan Doğal Taşlarda Görülen “Mineraloji Kaynaklı” Jeolojik Sorunlar başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.