Muratdağı Melanjı

Muratdağı Melanjı Tanım ve Yayılım

Allokton ofiyolitik karmaşıktan ve ultramafik kütlelerden meydana gelen birim Bingöl (1977) tarafından adlandırılmıştır. Ultramafik kütleler ve diğer kaya türleri birbirlerinden ayrılmamış, Muratdağı Melanjı olarak birlikte haritalanmıştır. Muratdağı Melanjı, farklı araştırmacılar tarafından Ovacık Grubu (Kaya, 1972), Afyon ile Kütahya arasında çalışmalar yapmış Özcan vd. (1989) tarafından Çöğürler Karışığı, Afyon batısında Bloklu İstif (Metin vd., 1987), Akhisar – Sındırgı arasında Eydemirçay Formasyonu (Konak vd., 1980), Simav – Emet – Tavşanlı – Dursunbey- Demirci yörelerindeki çalışmada Dağardı Melanjı (Akdeniz ve Konak, 1979) gibi değişik isimlerle tanımlamışlardır.

Muratdağı Melanjı Litoloji

Ultramafik kütlelerin, volkaniklerin ve çökellerin bölgeye tektonik aktarımı ve yerleşimi gibi nedenlerden dolayı melanjı oluşturan birimler birbirleriyle karışmış, bundan dolayı da ilksel stratigrafik ilişkileri arazi gözlemlerinde belirlenememiştir. Günay vd. (1986) büyük ultramafik kütlelerin, melanjın diğer kaya türlerinden tektonik sınırla ayrılabildiğini belirtmiştir. Önceleme sahasında da bu sınırlar genelde gözlenebilmiştir.

 

Ultramafikler çoğunlukla peridotitlerden meydana gelmiştir ve genelde serpantinize olarak gözlenmektedir. Williams ve Smyth (1973)’ in ilk kez tanımladığı melanj ile peridotitler arasında dilim olarak bulunan metamorfik dilim kayaları, çalışma alanının güneyinde Yüksel vd. (2014) tarafından Muratdağı bölgesinde tespit edilmiştir. Günay vd. (1986) Karaağaç–Karacahisar dolayındaki ultramafiklerin bindirme dokanağında aşırı ezilmiş, ufalanmış (cataclasis ve milonitleşme) olduğunu belirlemiş ve kızılımsı, kahverengimsi renkli, silisifiye olmuş listvenitleri ve karbonatlaşmayı tanımlamışlardır.

 

Muratdağı Melanjı Yaşı

Bingöl (1977), tektonik karmaşığın yerleşme yaşını Senomaniyen‘den genç, Paleojen‘den eski olduğuna değinir. Akdeniz ve Konak (1979) tarafından Dağardı Melanjı olarak adlandırılan, tektonik dokanak ile gelen melanjın yerleşimi Meastrihtiyen sonu–Eosen başı arasındadır.

 

Afyon ve Kütahya arasında, Özcan vd. (1989) yaptıkları incelemede birimin eşdeğeri olarak görülen Çöğürler karışığı içinde Türoniyen–Kampaniyen yaşlı kireçtaşlarını tanımlamışlardır ve birimin oluşumunun Orta Meastrihtiyen‘e kadar sürdüğünü belirlemişlerdir. Bigadiç–Akhisar arasında, Konak (1982) aynı kayaçları Dağardı Melanjı adıyla tanımlamıştır ve birimin Eosen tortulları ile açılı uyumsuz dokanak boyunca örtüldüğünü belirtmiştir.

 

Afyon Zonu‘nda gerçekleştirilen önceki çalışmalarda, Mesozoyik ve daha yaşlı kayaçlar üzerinde uyumsuz olarak yer alan ve ayrıca paleontolojik veriler ile yaşlandırılan Alt-Üst Paleosen yaşlı metamorfizma geçirmemiş denizel ortama ait ürünler tanımlanmıştır (Candan vd., 2005). Tanımlanan bu Alt–Üst Paleosen yaşlı ürünler, ofiyolitlerin tektonik yerleşiminin, ve bununla ilişkili metamorfizmanın yaşını Alt–Üst Paleosen arasında olduğunu gösterir (Candan vd., 2005). Candan vd., (2009), Mesozoik yaşlı ofiyolitik kayaçların, karasal ve denizel çökeller (Geç Paleosen–Eosen) ile uyumsuz olarak örtüldüğünü belirtmişlerdir.

 

Yüksel vd. (2014) ise melanj ile peridotitler arasında dilim olarak bulunan metamorfik taban kayalarındaki hornblendler üzerinde 40Ar/39Ar yaş analizi yapmış ve plato yaşını 100.7 ± 1.3 my (milyon yıl) olarak bulmuştur.

 

Dokanak İlişkisi

Muratdağı Melanjı, İkibaşlı Formasyonu ve Çiçeklikaya
Formasyonu üzerinde tektonik olarak yer almaktadır. Muratdağı Melanjı inceleme
sahasının kuzey kesimlerinde ise Miyosen yaşlı Emet Formasyonu tarafından
uyumsuz dokanak boyunca örtülmektedir.