JeoGenc.NET – Jeoloji Mühendisliği Dersleri
Dikkati çekecek şekilde, çoğu kez sürekli ve yaygın olan uyumlu cevher kütleleri için şeyller, çamurtaşları, arjilik kayaçlar ve sleytler önemli ana kayaçlardır. Almanya'da Üst Permiyen'in Kupferschiefer'i en başta gelen örnektir. Bu yatak bir metre civarında olan bakır içeren şeyller olup Mansfeld'de harita boyutları 8, 16, 36 ve 130 km2 olan cevher kütleleri içinde oluşmuştur.
Dünyanın en büyük, bir tek Pb-Zn cevher kütlesi British Colombia'daki Sullivan yatağında oluşmuştur. Bu cevherin ana kayaçları geç Prekambriyen arjilitleridir. Ana cevher kütlesi üzerinde (Şekil 14) uyumlu cevherleşmeler içeren bir dizi diğer cevherleşme seviyesi vardır. Bu yatak sinjenetik gibi görünmektedir ve Pb, Zn ve diğer metal sülfidler içinde oluştukları kayaçların bütünleyici bir parçasını oluştururlar.
Cevher kütlesi bir tek, genellikle 60-90 metre kalınlıklı uyumlu bir zon içinde oluşur ve %6.6 Pb ve %5.9 Zn içerir. Kazanılan diğer metaller Ag, Sn, Cd, Sb, Bi, Cu ve Au'dur. 1900 yılında madencilik başlamadan önce, cevher kütlesi en az 155 milyon ton cevher içeriyordu ve son zamanlarda madencilik üretimi yılda 2 milyon tondur 1986 yılı değerlendirmelerine göre madenin yaklaşık 20 yıllık bir ömrü kalmıştır.
Arjilik (killi) kayaçlar veya hafif metamorfik eşlenikleri içindeki uyumlu yataklara diğer iyi örnekler Mount Isa, Queensland Pb-Zn yatağı, pek çok Zambia Bakır kuşağı yatakları ve White Pine Mine, Michigan'ın bakırlı şeylleridir.
Bir önceki yazımız olan Dissemine Yataklar başlıklı makalemizde dissemine, dissemine yatakları nedir ve dubnik cıva hakkında bilgiler verilmektedir.
