Madencilik, bir ülkenin ekonomisi için önemli bir sektördür. Türkiye, zengin yeraltı kaynaklarına sahip bir ülke olarak, madencilik sektöründe önemli bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyelin değerlendirilebilmesi için maden haklarının kimlere ve nasıl verileceği önemlidir.
Madde 7- Maden hakları, medeni hakları kullanmaya ehil T.C. vatandaşlarına, madencilik yapabileceği statüsünde yazılı Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliği haiz şirketlere, kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idarelerine gerçek veya tüzel tek kişi adına verilir.
Genel müracaat
Madde 8 – I (a) Grubu madenler için il özel idarelerine, diğer grup madenler için Genel Müdürlüğe, Kanunun 6. maddesinde belirtilen nitelikleri taşıyan gerçek ya da tüzel kişiler maden hakkı için müracaat edebilir.
- I (a) Grubu madenlere, Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınarak, il özel idaresince ihale yolu ile işletme ruhsatı verilir.
- I (b) Grubu madenlere işletme ruhsatı, II. Gruplar, III. Grup ve IV. Grup madenlere arama ruhsatı, V. Gruplar madenlere arama sertifikası için Genel Müdürlüğe müracaat yapılır.
Genel Müdürlüğe yapılan müracaatlarda öncelik hakkı esastır. Yapılan müracaatlar, müracaat numarası, gün, saat ve dakika esas alınarak değerlendirilir. Müracaata esas olan bilgileri içeren belge müracaat sahibine verilir.
Arama ruhsatı / sertifikası müracaatı ve değerlendirilmesi
Madde 9 – (Değişik fıkra :18/07/2006 – 26232 S.R.G Yön/2.mad) Ruhsat / sertifika müracaatı, ilk müracaat harcı yatırılarak Ek Form-2‘de yer alan taahhütname ve Ek Form-1‘de örneği verilmiş dilekçe ile üç nüsha halinde Genel Müdürlüğe veya Genel Müdürlük internet sayfasında yayımlanan müracaat formu ile internet ortamında yapılır.
Müracaat edilen alan, altındaki mevcut haklar dikkate alınarak değerlendirilir. Sonuçlar, müracaatı takip eden günden başlayarak on beş gün süre ile Genel Müdürlükte ilan edilir. Sonuç ile ilgili olarak müracaat sahibine ayrıca yazılı bir tebligat yapılmaz.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Müracaat formunun eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması önemlidir.
- Gerekli belgelerin eksiksiz olarak sunulması gerekir.
- Müracaat harcının zamanında yatırılması gerekir.
- Değerlendirme süresi on beş gün ile sınırlıdır.
- Sonuçlar MTA’nın internet sitesinde ilan edilir.
Ruhsat/sertifika müracaat esasları
Madde 10 – Müracaatlar aşağıdaki esaslar doğrultusunda yapılır.
a) Müracaatlar, I (b) Grubu madenlerde 50 hektarı, II. Grup madenlerde 100 hektarı, III. Gruplar madenlerde 500 hektarı, IV. Grup madenlerde 2000 hektarı ve V. Grup madenlerde ise 1000 hektarı geçmeyecek şekilde yapılır.
Müracaatlar; 6 derecelik dilim esas alınarak, yirmi noktayı geçmeyecek şekilde, yedi basamaklı koordinatlar ile 1/25000 ölçekli pafta adı yazılarak yapılır. Pafta sayısı dördü geçemez. Talep edilen alanla ilgili en az bir pafta adının belirtilmesi zorunludur.
c) Müracaat edilen alanın koordinatları, saat ibresi dönüş yönünde sağa (y), yukarı (x) olarak verilir. Müracaatlar tek poligon olarak yapılır.
Bu maddedeki esaslara aykırı müracaatlar geçersiz sayılır. Müracaat harcı iade edilmez. Ruhsat / sertifika müracaatı yaparken belirtilen alan sınırlarını ve koordinatların doğru bir şekilde belirtilmesi önemlidir. Pafta sayısı ve pafta adıyla ilgili kurallara da uymak gerekir. Aksi takdirde müracaat geçersiz sayılabilir ve harç iade edilmez.
Müracaatların ruhsatlandırılması için gerekli belgeler
Madde 11- Hak sağlayan müracaatların ruhsatlandırılması için ilan tarihinden itibaren on beş gün içinde talep sahibinin aşağıdaki belgeleri Genel Müdürlüğe vermesi zorunludur.
Gerçek kişiler
- Vatandaşlık numarasını içeren onaylı nüfus cüzdanı örneği,
- Bağlı olduğu vergi dairesi, ili ve vergi numarasını gösterir belge,
- Onaylı imza sirküleri,
- Ruhsat harcının yatırıldığına dair belge,
- Ruhsat teminatının yatırıldığına dair belge,
- (Mülga bent :18/07/2006 – 26232 S.R.G Yön/16.mad)
Tüzel kişiler
- Şirketin kuruluş statüsünü ve son yönetimini gösterir Ticaret Sicil Gazetesi,
- Şirketin bağlı olduğu vergi dairesi, ili ve vergi numarasını gösterir belge,
- Yönetimin onaylı imza sirküleri
- Ruhsat harcının yatırıldığına dair belge,
- Ruhsat teminatının yatırıldığına dair belge,
- (Mülga bent :18/07/2006 – 26232 S.R.G Yön/16.mad)
Yukarıdaki belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde sunulması önemlidir. Belgelerde herhangi bir eksiklik veya hata olması halinde ruhsatlandırma işlemi yapılamaz. Ruhsat harcı ve teminatı, ilgili mevzuatta belirtilen tutarlarda yatırılmalıdır. Ruhsatlandırma işlemi Genel Müdürlük tarafından incelenir ve uygun görülmesi halinde ruhsat düzenlenir.
Arama ruhsatı veya sertifikası verilmesi
Madde 12- Müracaat sahibi; ruhsat harcı, ruhsat teminatı ve Ek Form-2‘deki diğer belgeleri eksiksiz olarak müracaatı takip eden günden başlayarak on beş gün içinde Genel Müdürlüğe vermek zorundadır. Belgelerin tamamlanmasını takip eden ilk iş günü arama ruhsatı (Ek Form3) veya arama sertifikası (Ek Form-4) düzenlenip sicile işlenerek yürürlüğe girer.
Yapılan müracaatın birden fazla alana hak sağlaması durumunda, müracaat sahibinin talebi üzerine her alan için on beş günlük süre içinde ayrı ayrı harç ve teminatın yatırılması durumunda ayrı olarak ruhsatlandırılır. Müracaat sahibinin ruhsatını almak istemediği alanlar başka bir işleme gerek kalmaksızın on beş günlük süre sonunda yeni müracaatlara açık hale gelir.
Müracaat sahibinin Genel Müdürlükte başka bir işlem için onaylı belgelerinin bulunması, müracaat sahibinin bu hususu dilekçesinde beyan etmesi ve yapılan kontrolde teyit edilmesi durumunda bu belgelerin örneklerinin verilmesi yeterlidir.
Harç ve teminatın tam olarak yatırılmaması veya yatırılmasına karşın bu belgelerin Genel Müdürlüğe süresi içinde verilmemesi durumunda, bu alanlar ilan tarihinden itibaren on beşinci günü takip eden ilk iş günü herhangi bir işlem yapılmadan yeni müracaatlara açık hale gelir. Bu müracaatlar için teminat ve ruhsat harcı yatırılmış ise iade edilir.
Ek Bilgiler
Maden Hakları Kimlere Verilir?
Türkiye’de maden hakları, aşağıdakilere verilebilir:
- Medeni hakları kullanmaya ehil Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları
- Madencilik yapabileceği statüsünde yazılı Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliği haiz şirketler
- Kamu iktisadi teşebbüsleri ile müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile diğer kamu kurum, kuruluş ve idareleri
Maden Hakkı Kazanmak İçin Ne Yapmak Gerekir?
Maden hakkı kazanmak için, Maden Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen şartları yerine getirmek gerekir. Bu şartlar şunlardır:
- Maden sahasının aranması veya işletilmesi için gerekli mali ve teknik yeterliliğe sahip olmak
- Gerekli belgeleri sunmak
- Sahanın aranması veya işletilmesi için gerekli harçları ve ücretleri ödemek
Maden Haklarının Devri ve İntikali
Maden hakları, ancak Maden Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen şartlarda devredilebilir veya intikal edebilir.