JeoGenc.NET – Jeoloji Mühendisliği Dersleri
Tabanın Temizlenmesi
Sondaj sırasında kesilen veya koparılan kırıntılar tabandan uzaklaştırılması gerekir. Kırıntılar tabandan ne kadar hızlı uzaklaştırılırsa sondajın ilerlemesi o kadar hızlı olur (Ersoy ve Yünsel, 2007; Al-Zubaidi, Alwasiti ve Mahmood, 2016).
Kırıntıların Yeryüzüne Taşınması
Kayadan kesilen kırıntıların yeryüzüne taşınması sondaj çamuru ile olur. Yeryüzünden pompalarla sondaj dizisi içine basılan çamur matkap nozullarından tabana geçerek kırıntıları içine alır ve annülüsten yeryüzüne gelir (AlZubaidi ve ark., 2016).
Matkap ile Sondaj Dizisini Soğutmak ve Yağlamak
Sondaj esnasında sondaj akışkanı sondaj dizisi ile üzerinde işlem yapılan formasyon ve kuyu duvarı arasındaki sürtünmeleri azaltır ve sürtünmeler sırasında ortaya çıkan ısı kuyudan geçen sondaj akışkanı sayesinde soğutulur (Al-Zubaidi ve ark., 2016).
Göçme ve Oyuk Oluşumuna Engel Olma
Kuyu yüzeyindeki kayaçlar üzerindeki yükün etkisiyle kuyu içine göçme eğilimindedir. Göçmenin önlenmesi için deliği dolduran sıvının delik yüzeyine etki ettireceği hidrostatik basınç formasyondan gelecek basıncı karşılamalıdır (Al-Zubaidi ve ark., 2016).
Geçirimsiz Bir Pastanın Oluşumu
Sondaj sırasında kuyuda dolaşan çamur delik yüzeyinde ince geçirimsiz bir tabaka oluşturur ve bu da çamurun formasyon gözeneklerine kaçmasını önler ( Al-Zubaidi ve ark., 2016).
Yüksek Basınçlı Formasyonları Kontrol Etme
Yeraltındaki bazı formasyonların gözeneklerinde akışkanlar bulunur. Bu akışkanlar yüksek basınç altında bulunabilir ve kuyuya girerek yeryüzüne fışkırma eğilimindedir (Al-Zubaidi ve ark., 2016)
Dizi ve Koruma Boruları Ağırlığının Taşınmasında Yardımcı Olma
Sondaj çamuru; dizi ve koruma boruları ağırlığının taşınmasında yardımcı olur ( Al-Zubaidi ve ark., 2016).
Korozyona Karşı Koruma
Sondaj çamuruna korozyon önleyici maddeler katılarak, korozyona karşı önlem alınmasına imkân sağlar ( Al-Zubaidi ve ark., 2016).
Bir önceki yazımız olan Su Bazlı Sondaj Akışkanları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
