Elementlerin kristal halindeki atomik yapıları oldukça basittir. Bunlarda en çok rastlanan atomik dizilim şunlardır:
1-) Kübik yoğun dizilim
2-) Hegzagonal yoğun dizilim
3-) İç merkezli (hacmi merkezileşmiş) kübik dizilim
Bu üç dizilimden başka az da olsa hegzagonal, romboedrik (trigonal) ve daha başka dizilim gösteren elementler de bulunmaktadır. Kübik yoğun dizilimli bir elementin yapısında atomlar küpün köşelerinde ve küp yüzeylerinin merkezlerinde yer alır. Hegzagonal yoğun dizilimde atomlar üst üste gelen dizilerde ABAB şeklinde ardalanmalı durumdadır. İç merkezli kübik dizilimde ise atomlar küpün köşelerinde ve merkezinde yer almaktadır.
Elementlerin yer küresindeki toplam bulunuş oranı %0,1’i geçmez. En çok rastlananları arasında karbon, kükürt, altın platin grubu elementleri, bakır ve bizmut takip etmektedir. Doğada element halinde bulunan mineraller iki ayrı grupta toplanırlar.
A Metaller: Fe, Pt Au, Ag, Cu, Zn, Hg, Sn, Pb
B Yarı Metaller ve Metal Olmayanlar: C, P, As, Se, Sb, Te, Bi, S
Periyodik sistemin birinci ve sekizinci uzun periyodunda yer alan asil (soy) metaller Ru (Rutenyum), Pd (Poladyum), Ag, Os, Ir (Iridyum), Pt, Au özel durum gösterirler. Bu periyod da bulunan elementlerin atom çapları hemen hemen aynıdır. İşte bu özellikleri nedeniyle doğada daha ziyade karışım kristal halinde bulunurlar. Ru, Rh, Pd üçlüsü Os, Ir, Pt, üçlüsü ile oldukça sıkı bir ilişki içinde ise de karışımları biraz daha azdır. Katı karışımlar halindeki platin grubu elementleri maden yataklarında daima bir arada bulunurlar. Fe, Co, Ni üçlüsü platin gurubu minerallerin bileşiminde ender rastlanır, bakır hiç görülmez, Au ve Ag çok enderdir.
Metalik olmayan katı elementlerden yalnız karbon ve kükürt doğada çok yaygındır. Karbonun elmas ve grafit halinde bulunuşu ilginçtir. Saf kükürt kısmen H2S gazının oksidasyonu, fakat çoğunlukla SO2’nin keza bazı sülfirik asit ve kükürtçe zengin organik bileşiklerin indirgenmesi sonucu oluşur.
Birçok element saf halde bulanabildiği gibi iki element birbiriyle katı karışım halinde de bulunabilir. Örneğin poladyumlu platin (Pt, Pd). Saf metaller bütün diğer maddelerden daha fazla ısı ve elektrik iletirler ve renkleri, Au ve Cu hariç, gümüş veya kalay beyazdır. Saf metaller, bilhassa Pt grubu elementlerinin mineralleri, bilinen diğer bütün minerallerden daha büyük yoğunluğa sahiptir. Aşınmaya dayanıklı ve yoğunluklarının fazla oluşu, asitlerden fazla etkilenmemeleri nedeniyle akarsu yataklarında plaser halde bulunurlar.
Yarı metallerin (arsenik, antimuan, bizmut) fiziksel özellikleri gerçek metallerden biraz farklıdır. Bu grupta en az fark gösteren bizmuttur. Bunun parlaklığı en yüksek, kırılabilmesi en az olup, sertliği de düşüktür. Kristal yapılarının sonucu olarak bu üç ayrı metalin kristal – morfolojik özellikleri dilinimlenmeleri benzerlik gösterir.
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.