Deprem Enerjisinin Diğer Boşalım Şekilleri

Deprem Enerjisinin Diğer Boşalım Şekilleri

Deprem aktivitesi bazen ana şok dışında değişik şekillerde gözlenebilir. Bunlar;

Öncü Şok (Foreshocks)

Ana depremden önce genellikle magnitüdü küçük olan depremler oluşmaktadır. Bunlar günlerce veya haftalarca sürebilmektedir. Aşağıda 17 Ağustos Kocaeli depreminden önce bölgede gözlenen mikro deprem ve öncü şok aktivitesi verilmiştir. Bu aktiviteler izlenerek depremlerin önceden kestirilebilmesi için çalışmalar yapılabilmektedir.

Artçı Şok (Aftershocks)

Büyük depremlerden sonra genellikle boyutu daha küçük olan depremler meydana gelir. Artçı şoklar günlerce, haftalarca, aylarca ve hatta yıllarca sürebilmektedir. Örneğin magnitüdü 8.6 olan 1952 Kamchatka depreminden sonra bölgedeki artçı şoklar 4 yıl sürmüştür.

Atçı şokların büyüklüğü ve sayısı zaman ile azalırlar.  Aşağıda 17 Ağustos 1999 Kocaeli depreminden sonra gözlenen artçı şokların episantr dağılımları verilmiştir. Episantr dağılımların altındaki görselde ise bu depremden sonra gözlenen artçı şokların sayısı zamanın fonksiyonu olarak gösterilmiştir. Şekilden görüleceği üzere artçı şokların sayısı zamana bağlı olarak azalmaktadır. Yani, ana şoktan sonraki günlerde artçı şok sayısında bir azalma gözlenmektedir. Ayrıca, artçı şokların büyüklükleri de zamana bağlı olarak azalmaktadır. Yani, ana şoktan sonraki günlerde daha küçük boyutlu artçı şoklar oluşmaktadır.

Deprem Yığılmaları (Swarms)

Sismik enerji açığa çıkışının diğer bir şekli ise, deprem yığılmaları veya diğer bir tanımlama ile deprem fırtınalarıdır. Bu durumda sınırlı bir alanda bir haftadan birkaç aya kadar süren depremler oluşur. Bir deprem yığılması ana depremi belirgin olarak göstermez. Bunlara örnek olarak Norveç – Meloy depremi verilebilir. Bölgede etkinlik Kasım 1978’ de başlamış ve 1979 sonuna kadar sürmüştür. Magnitüdü 3.2’ den küçük yaklaşık on bin deprem oluşmuştur (Kulhanek, 1990).

Bir önceki yazımız olan Deprem nedir ve depreme ne sebep olur? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.